Saesneg

Saesneg
English
Siaredir yn (gweler isod)
Cyfanswm siaradwyr Iaith gyntaf: 309–400 miliwn
Ail iaith: 199 miliwn–1.4 biliwn[1][2]
Cyffredinol: 500 miliwn–1.8 biliwn[2][3]
Teulu ieithyddol Indo-Ewropeaidd
System ysgrifennu Lladin (Amrywiolyn Lloegr)
Statws swyddogol
Iaith swyddogol yn 53 gwlad
Y Cenhedloedd Unedig
Undeb Ewropeaidd
Y Gymanwlad
Cyngor Ewrop
NATO
CMRGA
STA
SyGI
SYyCT
CUDAD
Rheoleiddir gan Nid oes rheoliad swyddogol
Codau ieithoedd
ISO 639-1 en
ISO 639-2 eng
ISO 639-3 eng
Wylfa Ieithoedd 52-ABA

     Gwledydd lle mai iaith swyddogol neu de facto yw'r Saesneg, neu iaith genedlaethol      Gwledydd lle mai iaith swyddogol yw hi ond nid yn brif iaith

William Shakespeare, un o ysgrifenyddion enwocaf yr iaith Saesneg

Iaith Germanaidd sy'n frodorol i Loegr yw'r Saesneg (English). Mae'n un o ddwy iaith swyddogol yng Nghymru (ynghyd â'r Gymraeg) yn ogystal, ac yn un o ieithoedd mwya'r byd. Mae'n llawer iau na'r Gymraeg a'r ieithoedd Celtaidd eraill.

Datblygodd y Saesneg o iaith llwythau Germanaidd ag ymsefydlodd ym Mhrydain rhwng y bumed a'r 7g gan ddisodli iaith a diwylliant y Brythoniaid brodorol o rannau o dde-ddwyrain Prydain a chreu'r teyrnasoedd Eingl-Sacsonaidd. Erbyn 10g roedd y teyrnasoedd hyn wedi uno i greu teyrnas Lloegr. Lledodd y Saesneg drwy'r byd yn sgîl trachwant imperialaidd y Saeson a arweiniodd at greu gwladfeydd Seisnig mewn sawl rhan o'r byd.

Oherwydd ei lle fel iaith mwyafrif yr Unol Daleithiau, mae'r Saesneg wedi dod yn brif iaith y byd ar gyfer cyfathrebu rhyngwladol. Dysgir Saesneg fel ail iaith yn fwy nag unrhyw iaith arall, ond y ffurf Americanaidd ar yr iaith a ddysgir yn amlach na'r ffurf Seisnig.

Mae llenyddiaeth Saesneg yn un o'r llenyddiaethau mwyaf yn y byd, a'i gwreiddiau'n gorwedd yn y cyfnod Eingl-Sacsonaidd. Mewn canlyniad i'r dirywiad yn nifer y siaradwyr Cymraeg a'r Seisnigeiddio yn y wlad, mae gan Gymru ei llenyddiaeth Saesneg hefyd: ysgrifennodd Dylan Thomas ei storïau a'i gerddi yn Saesneg, er enghraifft.

  1. gweler: Ethnologue (1984 amcangyfrif); The Triumph of English, The Economist, Rhag. 20, 2001; Ethnologue (1999 amcangyfrif);  20,000 Teaching Jobs. Oxford Seminars.
  2. 2.0 2.1  Lecture 7: World-Wide English. EHistLing.
  3. Ethnologue (1999 amcangyfrif);